Vakblad
Het ontwerp van de noodkamer in Apeldoorn gaat uit van een zo groot mogelijke overspanning om zichtbelemmerende kolommen te vermijden. Anders dan gewend, is het er licht en ruim. Politie, Ambulancezorg en Brandweer werken hier samen om oproepen via 112 op te vangen. Behalve de meldkamer bevat het gebouw functies als kantoren en overlegruimtes. Op een paar punten wijkt het complex af van het stedenbouwkundig programma. Nieuwe Technische Afspraak ‘Hergebruik van constructiestaal’. Belangrijkste reden voor de nieuwe Nederlandse Technische Afspraak die in juni verschijnt: de significant lagere CO2-footprint van hergebruikt constructiestaal. Deze NTA schrijft methodieken voor en probeert deze op grote schaal te faciliteren. Barrière is echter het vaststellen en garanderen van de materiaaleigenschappen wat leidt tot pionieren op projectniveau en discussies bij het bevoegd gezag. De hypothese dat moeren kunnen loslopen door (tegengestelde) windbelastingen blijft almaar rondzingen. De discussie is hernieuwd opgestart door een constructeur waarvan onderstaande (ingekorte) opiniebijdrage. In het licht van het thema constructieve veiligheid moet deze discussie toch afdoende kunnen worden beantwoord? Daarom een oproep naar de praktijk: komt het voor en in welke gevallen?


Bouwen met Staal is het tweemaandelijks onafhankelijke vakblad over staal en staalconstructies, uitgegeven door de organisatie Bouwen met Staal. Het blad is bestemd voor bouwkundig en constructief ontwerpers en wordt gelezen door onder meer architecten, constructeurs, aannemers, staalbouwers en studenten bouwkunde en civiele techniek. Bouwen met Staal wordt grotendeels door constructeurs geschreven en belicht de mogelijkheden van het ontwerpen en bouwen met staal aan de hand van projectenbeschrijvingen en interviews. De projectartikelen informeren over de gemaakte keuzen in het (voor)ontwerp en de toegepaste technieken en methoden in staal of in combinatie met andere materialen. Ook wordt ingegaan op andere aspecten die een rol spelen bij de uitvoering en het beheer en onderhoud, zoals de brandveiligheid, de conservering en de klimaatbeheersing. Thematische artikelen behandelen de ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld onderzoek, bouwregelgeving, ontwerpen en detailleren. Actualiteiten worden op de voet gevolgd in ‘Nieuws’.
Het vakblad Bouwen met Staal is voor (ere-)leden en Gold Members ook digitaal beschikbaar via een bladermodule en een archieffunctie op deze website onder de tabs 'vakblad' en 'archief'. Alle digitale uittingen van het vakblad zijn exclusief voor leden toegankelijk met de inloggegevens, waarbij het persoonlijk wachtwoord kan worden gewijzigd. De loginnaam (e-mailadres) blijft gelijk. Als je nog geen lid bent, krijg je – na aanmelding – automatisch de inloggegevens per e-mail. Abonnees hebben vanaf 1 januari 2016 geen toegang (meer) tot de digitale versies of het archief. Bij vragen, neem contact op met Marco Pauw (marco@bouwenmetstaal.nl of 088-3531212).
Laatste nummers
292: (o.a.) Meldkamer Apeldoorn
Het ontwerp van de noodkamer in Apeldoorn gaat uit van een zo groot mogelijke overspanning om zichtbelemmerende kolommen te vermijden. Anders dan gewend, is het er licht en ruim. Politie, Ambulancezorg en Brandweer werken hier samen om oproepen via 112 op te vangen. Behalve de meldkamer bevat het gebouw functies als kantoren en overlegruimtes. Op een paar punten wijkt het complex af van het stedenbouwkundig programma. Nieuwe Technische Afspraak ‘Hergebruik van constructiestaal’. Belangrijkste reden voor de nieuwe Nederlandse Technische Afspraak die in juni verschijnt: de significant lagere CO2-footprint van hergebruikt constructiestaal. Deze NTA schrijft methodieken voor en probeert deze op grote schaal te faciliteren. Barrière is echter het vaststellen en garanderen van de materiaaleigenschappen wat leidt tot pionieren op projectniveau en discussies bij het bevoegd gezag. De hypothese dat moeren kunnen loslopen door (tegengestelde) windbelastingen blijft almaar rondzingen. De discussie is hernieuwd opgestart door een constructeur waarvan onderstaande (ingekorte) opiniebijdrage. In het licht van het thema constructieve veiligheid moet deze discussie toch afdoende kunnen worden beantwoord? Daarom een oproep naar de praktijk: komt het voor en in welke gevallen?


291 (o.a.): Cirkelbrug
De Cirkelbrug vormt de schakel tussen twee verschillende landschapsstructuren en verbindt de belangrijke landschapsmonumenten de Founding Fathers en de Groene Kathedraal. Ook is de nieuwe fiets- en voetgangersbrug over de Waterlandseweg (N305) een van de toegangspoorten tot Almere. Door de slanke, flexibele vorm in relatie tot de maatvoering lag de lat hoog bij het ontwerp en de uitvoering. In ‘Staalbezwijken van constructieve ankers in de huidige voorschriften’ komen trek- en afschuifweerstand van (niet-voorgespannen) ankers aan de orde volgens de nu geldende voorschriften, te weten NEN-EN 1993-1-8 en NEN-EN 1992-4. Nieuwe columnist Aniek Averesch – ‘de meesten kennen mij als Staalboerin 2.0' – vindt dat ‘alles waar je ogen van gaan sprankelen, je moet doen’. En in ‘Bewegende lasten op een statisch onbepaalde ligger’ gaat auteur Bram van der Kaa de maximale snedekrachten voor statisch onbepaalde kraanbaanliggers met de hand berekenen. Welke hulpfactoren zijn er en procedure moet gevolgd worden? Er volgt ook een rekenvoorbeeld.


290 (o.a.): woning Langhuis
Rekening houden met aardbevingen maken het bouwen meestal ingewikkelder. Nog meer eisen waaraan een gebouw moet voldoen. Architect Tjalling Zondag stapt elegant om die complicatie heen bij deze woning in Luddeweer. De bepaling van de snedekrachten van kraanbanen is complex. De interne krachten kunnen op verschillende manieren worden bepaald: de momentenlijn, de invloedslijn en de omhullende. Dit artikel van Bram van de Kaa beschouwt de wijze waarop eenvoudig de interne krachten van kraanbanen bepaald kunnen worden, waarbij vooral de mechanica voorbijkomt en ook aantal rekenvoorbeelden volgen. Daarnaast een 'primeur van een tuibrug in het mekka van hangbruggen' en de 'Stick-slip effect en vermoeiingskritieke details' bij de constructieve analyse en het versterkingsontwerp voor de IJsselbrug .


289: catalogus Nationale Staalprijs
Voor de Nationale Staalprijs 2022 zijn veertien staalbouwprojecten genomineerd. De vakjury, onder aanvoering van Sjoerd Soeters (PPHP) heeft de veertien kanshebbers geselecteerd uit in totaal 96 inzendingen. Alle deelnemende projecten zijn in 2021 of 2020 opgeleverd of in gebruik genomen. Bij projecten in het buitenland zijn minimaal twee Nederlandse bedrijven betrokken. De projecten doen mee in een van de vijf categorieën: utiliteitsbouw, industriebouw, woningbouw, infrastructuur en karakteristieke stalen bouwdelen. Elke categorie telt meerdere genomineerden. Uit deze ‘finalisten’ koos de jury per categorie een winnaar. Die zijn tijdens de Nationale Staalbouwdag op 4 okotber bekend gemaakt. Hier is het gehele overzicht, inclusief de Nationale Duurzaamheidsprijs Staal 2022 en de nieuwe 'Duim van de Jury'.


288: (o.a.) Museum in Arnhem
Museum Arnhem is getransformeerd tot een herkenbaar, overzichtelijk en toegankelijk nieuw museum dat de stad, de natuur, de kunst en de mensen met elkaar verbindt. De oudbouw is in oude glorie hersteld en er werd een opvallende nieuwe vleugel uitgeschoven. Het nieuwe kantoor van VORM in Rotterdam is eveneens in een topconditie gebracht en het Afas-terrein in Leusden is het toneel van constructieve figuranten, met tussen de coulissen echte krachtpatsers. Kunnen de spanningen in de lassen in alle situaties plastisch worden herverdeeld? Ook als lassen voldoende vervormingscapaciteit moeten hebben? Kan van bepaalde eisen volgens NEN-EN 1993-1-8 worden afgeweken bij gebruik van een FEM-berekening? De antwoorden komt van TC10 – Verbindingen. De Tijdelijke Rechtbank in Amsterdam is, zoals vooraf bedacht, gedemonteerd om binnenkort in gelijke opzet weer opgebouwd te worden als bedrijfsverzamelgebouw op het ‘kennispark’ in Enschede. Wat hebben we geleerd? En André Verschoor verklaart waar de zon wel en niet schijnt.


288: (o.a.) Museum Arnhem
Museum Arnhem is getransformeerd tot een herkenbaar, overzichtelijk en toegankelijk nieuw museum dat de stad, de natuur, de kunst en de mensen met elkaar verbindt. De oudbouw is in oude glorie hersteld en er werd daar vanuit een opvallende nieuwe vleugel 'ingeschoven'. Het nieuwe kantoor van VORM in Rotterdam is eveneens in een topconditie gebracht en het Afas-terrein in Leusden is het toneel van constructieve figuranten, met tussen de coulissen echte krachtpatsers. Kunnen de spanningen in de lassen in alle situaties plastisch worden herverdeeld? Ook als lassen voldoende vervormingscapaciteit moeten hebben? Kan van bepaalde eisen volgens NEN-EN 1993-1-8 worden afgeweken bij gebruik van een FEM-berekening? De antwoorden komt van TC10 – Verbindingen. De Tijdelijke Rechtbank in Amsterdam is, zoals vooraf bedacht, gedemonteerd om binnenkort in gelijke opzet weer opgebouwd te worden als bedrijfsverzamelgebouw op het ‘kennispark’ in Enschede. Wat hebben we geleerd? En André Verschoor verklaart waar de zon wel en niet schijnt.


287: o.a. pompgemaal Afsluitdijk
Na bijna negentig jaar is de Afsluitdijk toe aan een opknapbeurt, die een paar geleden begon. Momenteel wordt gewerkt aan de zuidzijde. Door de stijgende zeespiegel is het nodig de dijk en de sluizen te versterker én om de waterafvoercapaciteit van het IJsselmeer naar de Waddenzee te vergroten. Voor dit laatste worden twee nieuwe gemalen gebouwd met in totaal zes pompen. Dit artikel beschrijft de samenhang van de verschillende onderdelen in deze gemalen en bespreekt het ontwerp van de volgende stalen onderdelen: krooshekken, glazen koepels boven de pompen, pompschuiven, terugslagkleppen, en droogzetschotten. De DOSS Award (Dutch Open Student STEEL Award) is de jaarlijkse internationale prijs voor masterstudenten civiele techniek aan technische universiteiten wereldwijd, die dit keer in april voor de tweede keer werd gehouden. Er is een website, er is een ceremonie (online), en gezien de globale reikwijdte is de voertaal Engelstalig. We breken met een prille traditie door de winnaars en genomineerden aan de lezer voor te stellen in het Nederlands. En columnist André Verschoor stelt het Constructeursregister aan de kaak.


286: (o.a.) Prins Clausbrug
Een drieluik over de Prins Clausbrug, een nieuwe fiets-voetgangersbrug die de nieuwe woonwijk Stadswerven verbindt met de historische binnenstad van Dordrecht. De basculebrug, ook schakel vanaf de N3 (richting Papendrecht) naar het stadscentrum, heeft een rechtopstaande scharnierende ballastmast die met een pendelstaaf overeind wordt gehouden. Een bijzonder mechanisme met bovendien een allesomvattende 5 mm tolerantie-eis over het geheel. Het pilotproject met de verbeterde versie van de Fabricator, in een samenwerking met Voortman Machinery en Reijrink Staalconstructie, loopt naar behoren. Anderhalf jaar na een volledig nieuwe automatiseringslijn, kan het kopstuk van de lijn op goede recensies rekenen. Voor percentages is het nog te vroeg; versnelde productie door robotica en automatisering hangt van veel zaken af. Verder (onder meer) in deze editie een ‘optimalisatie van staalconstructies met een beperkt aantal verschillende profielen’, door Tom van Woudenberg, docent constructiemechanica en betonconstructies bij de Hogeschool van Amsterdam.


285: o.a. Rechtbank Amsterdam
Het ‘Bouwakkoord Staal’ bevat ketenbrede ambities voor een aanzienlijke reductie van de CO2-uitstoot en andere milieuschadelijke stoffen en verhoging van de circulariteit van staaltoepassingen in de bouw en infrastructuur in 2030. ‘Duurzaamheid heeft topprioriteit. Een andere weg vooruit is er niet’, zegt prof.dr. Jacqueline Cramer, voorzitter van het Bouwakkoord Staal, in een interview over het akkoord. De rechtbank van Amsterdam onderscheidt zich door een niet-traditioneel, principieel gebaar. Te beginnen met de gebouwenveloppe. De functionele stapeling kent in basis twee constructieprincipes: een beton- en een staalgedeelte. Daarachter gaan een keur aan ontwerpoverwegingen schuil. Zo blijkt uit een tweeluik. Aantasting door corrosie heeft geleid tot inspectie en herberekening van de geklonken vakwerkbruggen over de Maas bij Grave. Na herberekening van de hoofddraagconstructies, oorspronkelijk ontworpen als trambrug, moesten alle aansluitingen van de verticalen met de onderrand van de vakwerken worden versterkt. Op ‘de meest afgelegen locatie ter wereld’ moeten allerlei voorzieningen worden getroffen voor een nieuw onderzoekschip met een lengte van 129 m, waaronder een platform uit verankerde damwanden. De ‘BEST Connection Tree Competition’ is een tweedaagse ontwerpwedstrijd georganiseerd voor studenten aan de TU Delft, gehouden in september. Doel is het ontwerpen van een boomconstructie met minstens zes verschillende verbindingsmethoden.


284: (o.a.) Biopartner 5
Wanneer besluit een opdrachtgever en ontwikkelaar circulair te gaan bouwen ‘De winst zit ‘m in de maatschappelijk bijdrage’. Getalsmatig: 210 kg embedded CO2/m2. Een motivator van jewelste: ‘Hier verliep alles harmonieus in bevlogenheid.’ In een vierluik worden de werkzaamheden voor en naar een circulaire bouwomgeving uit de doeken gedaan, als een veldlab. De studentenSTAALprijs 2021 heeft een recordaantal inzendingen. De prijs vervult een belangrijke functie in de verspreiding van vernieuwende ideeën en is door de deelnemers vaak de start van een succesvolle carrière. De jury is soms ook kritisch, zoals dit jaar. En columnist André Verschoor wenst u een gelukkig 2022 via ‘uw goede voornemen: ‘Maak serieus werk van innovatie!’

